Piyasada bulunan temizlik malzemelerinin içindeki zararlı kimyasallara maruz kalmamak ve doğal çevreyi de bu zararlılarla kirletmemek için başvurabileceğimiz bir çok alternatif var. Çevre ve sağlık dostu temizlikte arap sabunu veya sirke gibi geleneksel malzemeler tercih edilebilir, bunun dışında yerli üretim olan doğal içerikli ve sertifikalı seçeneklere de ulaşmak mümkün…

Arap Sabunu

Aslında klasik Arap sabunu bitkisel bazlı, zararlı kimyasal içermeyen bir ürün. Fakat günümüzde üretiminde sabunla birlikte, noniyonik aktif madde, koruyucu ve Amyl Cinnamal, Citral gibi zararlı kimyasallar içeren parfüm kullanılabiliyor. Noniyonik aktif madde bir sürü farklı maddeyi içerebiliyor, bunlar da merkezi sinir sistemi, üst solunum yolu ve üreme fonksiyonlarında sorunlara yol açabilen, yine kanserle ilişkilendirilen maddeler (örneğin Dipropylene Glycol Methyl Ether; Ethylene oxide; 1, 4-dioxane).

Piyasadaki bazı Arap sabunlarıyla ilgili bir diğer tartışma da üretiminde ham ayçiçek yağı yerine atık yanmış yağların kullanılması. Bu da sabunun temizleme kapasitesini azaltıyor ve yanık kokusunu önlemek için yüksek miktarda parfüm eklenmesine sebep oluyor. Atık yağlarla yapılmış arap sabununun renginin daha koyu göründüğünü ve ele alınca daha yapışkan olduğunu duydum.

Arap sabunları arasında benim şu ana kadar kullandığım, zararlı kimyasal içermeyen ve renk – yapışkanlık açısından da testi geçer gibi görünenler şöyle:

• Nazar Arap Sabunu

İçeriğinde %30 deyonize su, %15-30 ayçiçek yağı ve %5 parfüm dışında, kimyasal maddeler arasında insan ve çevre  sağlığına zararı açısından yüksek risk grubunda gösterilmeyen potasyum hidroksit, sodyum hidroksit var.

• Ernet Arap Sabunu

%30 Ayçiçek yağı sabunu ve parfümden oluşuyor. Yönetmeliğe göre, parfümün içeriğindeki kimyasal bileşenlerin detaylı olarak açıklanması zorunlu değil, bu yüzden etki oranını bilemiyoruz. Fakat bu ürünün içinde parfüm dışında başka bir katkı maddesi bulunmuyor.

 U Green Clean

U Green Clean, Uzay Kimya’nın “Eco Garantie” sertifikalı ürün grubu. Bu sertifika, ürünlerde organik ve doğal hammadde kullandığını tescilliyor, ürün içerikleri doğada biyolojik olarak çözünen maddelerden oluşuyor. Peki nedir bu Eco Garantie sertifikası? 1984’ten beri Danıştay onaylı olarak faaliyet gösteren, Belçika merkezli Ulusal Biyolojik Tarım Ürünleri Dağıtıcıları Meslek Birliği’nin (Probila-Unitrab) yürüttüğü bir sertifika sistemi, denetleyicisi ise organik ürünler konusunda uzmanlaşmış olan küresel kuruluş Certisys.

CarrefourSA ve Metro mağazalarında ve internette organik ürünler satan web sitelerinde satışı yapılan U Green Clean ürünlerini talepte bulunarak yakınınızdaki marketlere de getirtebilirsiniz. Bu ürün grubundaki temizleyiciler arasında, bitkisel çamaşır suyu, çok amaçlı temizleyici, çok amaçlı yağ çözücü, banyo temizleyici seçenekleri var. Fiyatları da doğal ürünlerle kıyaslayınca oldukça uygun, üstelik de yerli üretim, daha az karbon ayak izi!

Mom’s Green

Eco Garantie sertifikalı ve yerli üretim Mom’s Green ürün grubunda da organik lavantalı çok amaçlı yüzey temizleyici, bitkisel çamaşır suyu, organik lavantalı cam ve yüzey temizleyici ve banyo-WC temizleyici ürünlerini bulabilirsiniz.

Tüm ürünler bitki özlü ve doğal ham maddeler içeriyor. Bildiğim kadarıyla sadece Mom’s Green markasının web sitesi olan Yeşil Anne‘ye üye olarak internet üzerinden sipariş verebiliyorsunuz. Web sitesinde her ürünle ilgili insan ve çevre sağlığı açısından içerik bilgilerine de ulaşabiliyorsunuz.

Elma Sirkesi

Elma sirkesinin doğal bir antibakteriyel olduğu ve sadece ev temizliğinde değil, çamaşırda, bulaşıkta ve gıda temizliğinde de rahatlıkla kullanılabileceği artık çok konuşuluyor. Üzüm sirkesi yerine elma sirkesi önerilmesinin öncelikli sebebi elma sirkesinin daha uçucu olması, dolayısıyla kokusunun daha kısa sürede geçmesi. Bir de üzüm sirkesinin bazı yüzeylerde leke bırakma riski oluyormuş.

Ben elma sirkesini bir çok amaçla kullanıyorum, evde olmazsa olmazlarımdan. Yakında evde kendi sirkemi yapmayı da kafaya koydum, hatta anneannemden çok güzel ipuçları da aldım 🙂 Deneyip başarılı olursam sizinle de paylaşırım.

Elma sirkesini bir kova suyun içine bir fincan kadar koyup yüzey ve yer temizliğinde, direk süngere veya klozete dökerek tuvalet temizliğinde içim rahat kullanıyorum. Bunun dışında, bulaşık ve çamaşır makinesinde parlatıcı ve yumuşatıcı gözüne de elma sirkesi koyuyorum. Dahası, yeşillikleri, sebze ve meyveleri kullanmadan önce bir süre sirkeli suyun içinde bekletiyorum. Bir de cam bardaklar ve kahve kupaları uzun süre kullanımdan sonra çay ve kahveden dolayı sararıyor, içlerinde sarı-kahverengi lekeler oluşabiliyor, bunları da sirkeli suyun içinde bir gece bekletip ertesi gün sudan geçirince eski hallerine dönüyorlar.

Elma sirkesi doğal bir mucize… Hem ekonomik, hem de insan sağlığına ve çevreye zararlı kimyasallar içermeyen doğal bir ürün; tüketilen elmalar kullanılarak evde yapılabilecek kadar katkısız…

Beyaz Sirke

Zararlı kimyasallar içeren temizleyicilere bir diğer alternatif de beyaz sirke. Genel temizlik için kullanılabilecek daha ekonomik bir alternatif. Beyaz sirkenin fiyatı daha uygun, bunun sebebi de diğerlerine göre daha kolay üretilebilmesiymiş.  Beyaz sirkenin bilinen bir diğer adı da sirke ruhu. Şeker pancarı, patates veya mısır gibi şeker içeren tarım ürünlerinin fermante edilmesiyle oluşuyor.

Beyaz sirkeyi suyla karıştırarak tuvalet, banyo, her türlü cam ve yüzey temizliğinde, çamaşır makinesinde yumuşatıcı olarak, metal ya da gümüş temizliğinde kullanabilirsiniz.

Marketlerde satışı diğer sirkeler kadar yaygın değil, ama yerli üretim olarak Fersan markasının Ferfresh adlı beyaz sirkesini, ve Kühne’nin yerli marka olmasa da menşei ve üretim yeri Türkiye olan temizlik sirkesi ürününü piyasada bulmanız mümkün.